UBAKK

UBAKK tüm insanlık yararına uzayın keşfi ve kullanımına yönelik çalışmaları izlemek ve işbirliği çabalarını koordine etmek üzere Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından 1959 yılında 24 üye devletin katılımıyla kurulmuş bir komitedir. Üç temel eksende insanlığa hizmet etmeyi amaçlar: Barış, Emniyet ve Kalkınma. Günümüzde komitenin üye sayısı 92 olup, 42 gözlemci örgüt de komite çalışmalarında yer almaktadır.

Komite, uzayın barışçıl amaçlarla kullanımı için uluslararası işbirliğini geliştirebilecek imkanları araştırmak ve yaratmak, BM tarafından ele alınabilecek uzayla ilişkili faaliyetleri belirlemek, uzay araştırma programlarını teşvik etmek ve uzayın kullanımı ve keşfi sırasında ortaya çıkabilecek teknik ve hukuki problemlerle ilgili kendi rolünü sürekli gözden geçirmek ve güncellemekle görevlendirilmiştir. UBAKK, uzay faaliyetlerine dair temel hukuki zemini oluşturan ve günümüzde uzay hukuku olarak bilinen beş temel antlaşmanın hazırlandığı, tartışıldığı ve son metninin kabul edildiği BM organıdır. Uzayın keşfi ve uzay teknolojilerinin kullanımına dair uluslararası işbirliğinde gelinen son nokta ve bu işbirliğinin küresel kalkınma hedeflerine etkisi de düzenli olarak her yıl komite gündemine alınarak görüşülmektedir. Uzay alanındaki gelişmelerin hızı, bu alandaki gündemin de sürekli değişmesine neden olmaktadır. Bu nedenledir ki, bu gelişmelerin izlenmesi ve görüşülmesi için Komitenin sağladığı küresel platform önemlidir. Komite (UBAKK) her ikisi de 1961 yılında kurulan iki alt komite tarafından desteklenir:

1. Bilimsel ve Teknik Alt Komitesi (STSC)  uzay teknolojisi ve araştırmaları alanındaki uluslararası işbirliğinin odak noktasıdır;

2. Hukuk Alt Komitesi (LSC)  uzay faaliyetlerindeki hızlı teknolojik gelişmelere uyum gösterebilecek yasal bir çerçevenin geliştirilmesini sağlamak için çalışır.

Komite sorumluluklarının bir kısmını iki alt organı olan STSC ve LSC’ye delege edebilir. Bu alt organların çalışmaları, aynı yılın UBAKK toplantısında birer gündem maddesi olarak yer alır. Komite  raporu her yıl düzenli olarak Birleşmiş Milletler Genel Kurulunun (BMGK) Dördüncü Komitesine bir karara dönüşmek üzere sunulur. Komitenin sekreteryası ve faaliyetlerinin yürütülmesi görevlerini Viyana merkezli BM Uzay İşleri Ofisi (UNOOSA) gerçekleştirir. Ofis komite çalışmalarını desteklemenin yanında Komite tarafından belirlenen, bilimsel, teknik, hukuki ve politika yönlerini kapsayan, çok yönlü bir uzay programını da UBAKK adına yürütür.

Türkiye 1977 yılından beri Komiteye üye devletler arasındadır. Ülkemiz ayrıca UBAKK tarafından hazırlanıp kabul edilen uzaya dair beş uzay anlaşmasının tamamına taraf olan Dünya çapında 16 ülkeden biri konumundadır.